Прывітанне

Песіміст бачыць...

Песіміст бачыць толькі тунэля бясконцую цемру,
Аптыміст – толькі ззянне святла ў чорнай пастцы тунэля.
Рэаліст – і тунэль, і святло, і… о,бедныя нервы! –
Нейкі там сілуэт, што ляціць – нібы ў некага цэліць.

І адзін машыніст цягніка, што стралою імчыцца,
Успрымае крытычна і пільна паўночную яву:
Бачыць трох ідыётаў, якім закарцела напіцца
І палегчы на рэйках, забыўшы, што гэта - не лавы.

Душа баліць...

Душа баліць. Ніяк не супакою.
Такая мука – лепей ужо смерць.
І нават кроў атручана тугою
Па ўсім, каго так хочацца сагрэць
І затуліць ад шалу цёмнай ночы,
І ўратаваць ад бед, якіх няма…

Сумуюць вочы – змучаныя вочы.
Што гэты свет? Жыццёвая турма.

16.10.2011

Турбую Музу: "Ну давай напішам верш!"

Турбую Музу: "Ну давай напішам верш!
Ты так даўно са мною разам не стварала!"
Але яна ў адказ мне крывіцца: "Найперш
Ты пакармі мяне – дай хлеба з лустай сала!"

"Ды што ты, мілая! Не маю. І не ем.
Бо я, прабач, – ахвяра вегетарыянства."
Не верыць Муза. Што ёй, Музе, да праблем!
Яна – прыхільніца абжорлівасці й п'янства.

Я прапаную ёй кавалак пірага
Ды агурок салёны побач выкладаю,
Але яна махае сумна: "Ні фіга!
З такой дыетай вершаванкі не складаю!"

Спрабую штосьці самастойна напісаць,
З сябе, бы сок, пустыя рыфмы выціскаю,
Але на выхадзе няма чаго шукаць.
Ва ўсякім разе, даражэнькія, не раю.

Вось дапішу апошні вершык – і звярну
Свае да смешнага дарэмныя патугі.
І буду слухаць з асалодай цішыню –
У два свае не-Музы-калістыя вухі.

24.10.2011

Паданне пра пана Оштарпа.

Шмат паноў валодала Дукорай...
Але самы люты з кодлы тэй
Зваўся Оштарп – столькі сеяў гора,
Што тым імем пудзілі дзяцей.

Ды пры гэтым сам ён аніякай
Не баяўся кары на зямлі –
Зніштажаў прыгонных небаракаў,
Здзекі з іх страшэнныя чыніў.

Раз аднойчы ў жніўні, ў час дажынак,
Моладзь з поля панскага ішла.
На чале – бы сонейка – дзяўчына –
Прыгажуня-Фросечка з сяла:

У вяночку з кветачак палёвых,
Са снапом жытнёвым у руках…
Як зірнеш – забудзеш нават мову –
Да таго праймае мілата…

Падышлі да Оштарпава ганка…
Выйшаў пан – і ў крэсла свае – шлёп!
Перад ім укленчыла сялянка,
Працягнуўшы ўперад жыта сноп…

Стала пана ў песні велічальнай
Аб вялікай міласці прасіць –
Не губіць прыгонных, як звычайна,
Ні дубцом, ні пугаю не біць.

Прыглядзеўся Оштарп да прыгоннай -
І пытае лёкая цішком:
“Хто такая?” – “Тодарава доня.
Хутка ў ёй вяселле з Васільком.”

Ды нядзеля стрэціла адчаем:
Наляцелі хмарай гайдукі,
Падхапілі Фроську і памчалі
У палац тырана ля ракі…”

..............................................

А калі ён спаў у бруднай стоме,
Вынес Бог прысуд гвалтаўніку:
Фроська ўзяла востры нож кухонны
І рашуча ўскінула руку…

Ды зязюля раптам закувала...
(Пан гадзіннік дзіўны нейкі меў)
Нечаканасць дзеўчыну спужала,
На падлогу нож з рукі зляцеў…

Падхапіўся Оштарп, бы шалёны...
Нож убачыў, нема закрычаў…
І ў сцяне на стайні, ў нішы цёмнай
Шчэ жывой… дзяўчо замураваў...

................................................

Але неяк д'яб.. ехаў з Мінска...
Дык Васіль так мост падпілаваў,
Што той гнюс з карэтаю зваліўся
І зваротна ўжо не выплываў…

Дзень сканаў...

Дзень сканаў. Закіпае вада.
У чаканні гарачага чаю
Адзначаю: жыццё – не бяда,
Покуль простыя радасці маю:

Проста дыхаю – нібыта п’ю,
Бачу полымя, бурбалкі чую
І душу – таямніцу сваю –
Вершаплёцтвам ад суму ратую.

Апякае істоту глыток.
Лыжка цукар спіралямі круціць.
Недапісаны мною радок
Астывае ў чаканні пачуцця.

16.03.2011

Няхай мяне прабачыць Бог...

Няхай мяне прабачыць Бог
(прашу таго не без прычыны),
Ты мне жыццёвы даў урок
Наконт таго, ШТО ёсць мужчыны.

Усё, што зведала сама,
Абгрунтавалася ў прысудзе:
Вакол мяне мужчын няма
І аніколі ўжо не будзе.

19.12.2012

У пекле...

У пекле, ля катла з гарачаю смалою
Узмыленыя чэрці кідаюць дровы ў топку
І чуюць сочны мат над дымам, над імгою
І гучны дружны смех – заразлівы і лёгкі.

– Што гэта за бардак? І што людзі тыя робяць?
– Гульня. У прэферанс. Хаця й не на манеты.
Там болей масквічы, якім нішто не шкодзіць
Пасля пякельных мук цяперашняга лета.

10.08.2010

Пераклад. Б. Пастарнак. "Гарэла свечка" ("Свеча горела")

Б. Пастарнак

Сусвет ад замяці самглеў –
стаў ноччу белай.
Гарэла свечка на стале –
ўначы гарэла.

Як матылькі, якіх агонь
улетку кліча,
сняжынкі мкнулі да акон
раеннем знічак.

Завея клеіла на шкле
кружкі і стрэлы.
Гарэла свечка на стале –
дваім гарэла.

На столь і сцены аганёк
адкідваў цені:
спляценне рук, спляценне ног –
жыцця спляценне.

І чаравічкі – стук ды стук –
спяшалі зняцца.
І талы воск слязьмі разлук
закапваў плацце.

І ўсё гублялася ў імгле –
сівой, сшарэлай.
Гарэла свечка на стале.
О, як гарэла!

З кута на свечку подых плыў –
і жар спакусны
ўздымаў у неба пару крыл,
апальваў вусны…

Сцюдзёны люты быў, але
ў пурзе сшалелай
гарэла свечка на стале –
штоноч гарэла!

Б. Пастернак

Мело, мело по всей земле
Во все пределы.
Свеча горела на столе,
Свеча горела.

Как летом роем мошкара
Летит на пламя,
Слетались хлопья со двора
К оконной раме.

Метель лепила на стекле
Кружки и стрелы.
Свеча горела на столе,
Свеча горела.

На озаренный потолок
Ложились тени,
Скрещенья рук, скрещенья ног,
Судьбы скрещенья.

И падали два башмачка
Со стуком на пол,
И воск слезами с ночника
На платье капал.

И все терялось в снежной мгле
Седой и белой.
Свеча горела на столе,
Свеча горела.

На свечку дуло из угла,
И жар соблазна
Вздымал, как ангел, два крыла
Крестообразно.

Мело весь месяц в феврале,
И то и дело
Свеча горела на столе,
Свеча горела.

Каб было ў цябе шчасця багата

Каб было ў цябе шчасця багата
І не скрыбліся кошкі ў душы,
Карані свае – маці і тату –
Нібы вока сваё, беражы.

Атуляй іх любоўю, пяшчотай,
Аблягчай ім штодзённа жыццё,
І шануй іх, і памятай, што ты
Абавязаны родным за ўсё.

За тваё ў гэтым свеце з'яўленне,
Немаўляцтва, дзяцінства без хмар,
За юнацтва, пару станаўлення...
О, няспыннасць бацькоўскіх ахвяр!

За ўтрыманне жыццёвага ладу –
Каб дзіцяці жылося лягчэй,
За падтрымку ва ўсім, і парады,
І надзейнасць іх рук і плячэй.

Кім без іх, дарагіх, мы былі бы?
Без бацькоў, мабыдзь, свет бы зачах.
Нібы хлеба надзённага скібы
Іх усмешкі і сонца ў вачах.

Як сцвярджаюць і Богі, і людзі, –
Шанаваннем бацькоў ахіні –
І табе на зямлі добра будзе,
І твае да падоўжацца дні.

25.05.2011

Пераклад верша "Страла і песня" Генры Лонгфэллоў

Ў паветра стрэліў я стралой.
Запела неба нада мной.
Страла ж упала. Ды куды?
Не ўгледзець мне яе сляды.

Я ўскінуў песню ў вышыню.
Куды зляцела - не ўцямлю.
Ці хтосьці мае гэткі зрок,
Каб песні шлях убачыць мог?

Але ж, о дзіва - час мінуў -
Знайшоў у дрэве я стралу.
А песню тую, што спяваў,
У сэрцы сябра адшукаў.

Henry Wadsworth Longfellow
The Arrow and the Song

I shot an arrow into the air,
It fell to earth, I knew not where;
For, so swiftly it flew, the sight
Could not follow it in its flight.

I breathed a song into the air,
It fell to earth, I knew not where;
For who has sight so keen and strong,
That it can follow the flight of song?

Long, long afterward, in an oak
I found the arrow, still unbroke;
And the song, from beginning to end,
I found again in the heart of a friend.

Якім бы чынам нас жыццё не перайначвала...

Якім бы чынам нас жыццё не перайначвала
Ў бясконцых спробах падтрымаць і навучыць,
Няхай ніколі не знікае ў нас дзіцячае,
Бо надта сумна без яго дарослым жыць.

Ці варта мець зашмат напышлівай сур'ёзнасці
На строгім твары і ў патушаных вачах?
Калі б усе надзелі маскі шэрай поснасці,
Дык ад тугі, напэўна, свет бы ўжо зачах.

Што за нудота – без прыколаў стыць у сталасці
І больш не ведаць бестурботнай валтузні,
Той весялосці, што ў маленстве затрымалася
І не спяшае выяўляцца ў нашы дні?

А паспрабуйце, хоць на нейкую хвіліначку,
Ізноў гарэзамі, свавольнікамі стаць:
Ірынкай, Лёшкам, Светкай, Сашкам,Таняй, Ніначкай
І, як малыя, у дзяцінства пагуляць!